اختلال شخصیت ضداجتماعی چیست؟ علائم، علل و درمان آن

اختلال شخصیت ضداجتماعی Antisocial Personality Disorder یک وضعیت سلامت روانی است که می تواند بر نحوه تفکر، درک، احساس و تعامل فرد با دیگران تأثیر بگذارد.

معمولاً افرادی که مبتلا به ASPD تشخیص داده شده اند، نسبت به دیگران احترام قائل نیستند، قانون را زیر پا می گذارند، عواقب اعمال خود را نادیده می گیرند یا از قبول مسئولیت خودداری می کنند. ASPD می تواند خطرناک باشد زیرا شخص در معرض خطر زیاد آسیب فیزیکی یا عاطفی به خود و اطرافیان خود است. اختلال شخصیت ضد اجتماعی یکی از انواع اختلالات شخصیتی است.

اختلال شخصیت ضد اجتماعی وضعیتی است که با فقدان همدلی و توجه به افراد دیگر مشخص می شود. افراد مبتلا به این اختلال ممکن است دروغ بگویند، رفتار پرخاشگرانه یا خشونت آمیز داشته باشند و در فعالیت های مجرمانه شرکت کنند. روان‌پریشی با اختلال شخصیت ضد اجتماعی مرتبط است. با این حال، تحقیقات نشان داده است که هر فرد مبتلا به ASPD یک روان‌پریش نیست. تقریباً یک سوم افراد مبتلا به اختلال شخصیت ضداجتماعی معیارهای روان‌پریشی را دارند. در نظر گرفته می شود که سایکوپات ها دارای شکل شدیدی از اختلال شخصیت ضد اجتماعی هستند.

علائم اختلال شخصیت ضد اجتماعی

علائم اختلال شخصیت ضد اجتماعی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• پرخاشگری فیزیکی، خصومت یا خشونت نسبت به دیگران.
• رفتار بی پروا یا تکانشی.
• قانون شکنی یا نادیده گرفتن قوانین و هنجارهای اجتماعی.
• احساس عصبانیت، قدرتمندتر یا بهتر بودن نسبت به دیگران.
• استفاده از شوخ طبعی، چاپلوسی و جذابیت برای دروغگویی یا فریب دیگران برای منافع شخصی یا لذت بردن.
• عدم پذیرش مسئولیت اعمال یا رفتار.
• عدم ابراز پشیمانی یا ناراحتی نسبت به رفتارها.
• در احساس همدردی با دیگران مشکل دارند.
• اغلب روابط ضعیف یا بدرفتاری با دیگران دارند و احتمال سوء استفاده یا بی توجهی به فرزندانشان بیشتر است.
• ممکن است علائم از دوران کودکی بروز یابد. علائم دوران کودکی شامل آتش زدن و ظلم به حیوانات می باشد.
• عدم احساس گناه در مورد آسیب رساندن به دیگران.
• انجام کارهای خطرناک بدون توجه به امنیت خود یا دیگران.
• بی مسئولیت بودن و ناتوانی در انجام مسئولیت های کاری یا مالی.

اختلال شخصیت ضد اجتماعی یک بیماری مادام العمر در نظر گرفته می شود. اما در برخی از افراد، علائم خاصی به ویژه رفتارهای مخرب و مجرمانه، ممکن است در طول زمان کاهش یابد. مشخص نیست که آیا این کاهش، نتیجه تأثیر پیری بر ذهن و بدن آن ها، افزایش آگاهی از تأثیر رفتار ضد اجتماعی بر زندگی آن ها است یا عوامل دیگر. اختلال شخصیت ضد اجتماعی ممکن است برای هر فردی که آن را تجربه می کند، متفاوت به نظر برسد. برخی افراد ممکن است بیشتر از سایرین رفتارهای خاصی را بروز دهند. اگر شما دارای هریک از علائم فوق هستید و احساس کردید که می خواهید به خود یا دیگران صدمه بزنید، از مشاور یا روانپزشک کمک بخواهید.

علل اختلال شخصیت ضد اجتماعی

علل دقیق اختلال شخصیت ضد اجتماعی شناخته شده نیست. شخصیت فرد توسط عوامل مختلفی از جمله محیط، خانواده و پرورش شکل می گیرد. برخی از علل ایجاد کننده این اختلال عبارتند از:

• ژنتیک

ASPD در میان خویشاوندان بیولوژیکی درجه اول مبتلا به این اختلال شایع تر از جمعیت عمومی است. تحقیقات نشان می دهد که اختلال شخصیت ضد اجتماعی احتمالاً به شدت با وراثت مرتبط است و تأثیرات محیطی احتمالاً توسعه آن را تشدید می کند.

• تربیت

تربیت نیز می تواند تأثیر مهمی داشته باشد. سوء استفاده، غفلت و آسیب در دوران کودکی نیز با شروع ASPD مرتبط است. اگر والدین کودک، رفتار آزاردهنده داشته و در مسئولیت پذیری ناکارآمد باشند، کودکان ممکن است چنین الگوهای رفتاری را بیاموزند و بعداً آن ها را به فرزندان خود منتقل کنند. کودکانی که در خانه ‌های بی‌نظم و بی‌توجه بزرگ می ‌شوند، فرصتی برای ایجاد حس انضباط، خودکنترلی و همدلی با دیگران ندارند.

• تفاوت های مغزی

تعدادی از عوامل خطر ابتلا به اختلال شخصیت ضد اجتماعی را افزایش می دهند، از جمله سیگار کشیدن در دوران بارداری و عملکرد غیر طبیعی مغز. تحقیقات نشان می دهد که افراد مبتلا به ASPD در لوب فرونتال، ناحیه ای از مغز که در برنامه ریزی و قضاوت نقش دارد، نسبت به سایر افراد تفاوت هایی دارند. از سمت دیگر سطوح غیر طبیعی سروتونین در مغز منجر به این اختلال می شود. سروتونین یک ماده شیمیایی است که خلق و خو و احساس شادی شخص را تنظیم می کند. تغییر میزان سروتونین در مغز ممکن است باعث بروز رفتارهای اختلال شخصیت ضد اجتماعی گردد.

درمان اختلال شخصیت ضد اجتماعی

درمان اختلال شخصیت ضد اجتماعی به دلایلی دشوار است. افراد مبتلا به این اختلال به ندرت خودشان به دنبال درمان هستند. برخی افراد معمولاً فقط پس از نوعی درگیری با سیستم حقوقی تحت درمان قرار می گیرند. تحقیقات نشان می دهد که حبس و سایر اقدامات تنبیهی تا حد زیادی بی اثر هستند، زیرا افراد مبتلا به این شرایط معمولاً به مجازات پاسخ نمی دهند. رائه دهندگان مراقبت های بهداشتی ممکن است دو روش درمانی را برای اختلال شخصیت ضد اجتماعی توصیه کنند: دارو و روان درمانی یا ترکیبی از هردو.

• روان درمانی

درمان شناختی رفتاری (CBT) می تواند در کمک به افراد برای دستیابی به بینش در مورد رفتارهای خود و تغییر الگوهای فکری ناسازگار مفید باشد. نتایج مؤثر معمولاً تنها پس از درمان طولانی مدت رخ می دهد. گروه درمانی و مشاوره خانواده و همچنین درمان مبتنی بر ذهنیت، که توانایی شناخت و درک وضعیت روانی شخص و دیگران را هدف قرار می دهد، نیز برای ASPD مورد مطالعه قرار گرفته است.

• دارو

ممکن است برای درمان برخی از علائم فرد مبتلا به ASPD از خدمات روانپزشکی و داروها استفاده شود. هیچ داروی مورد تایید FDA برای اختلال شخصیت ضد اجتماعی وجود ندارد. دارو می تواند به شخص در مدیریت پرخاشگری، افسردگی یا خلق و خوی نامنظم کمک کند.

• داروهای ضد افسردگی می توانند سطح سروتونین را در مغز تنظیم کنند. به عنوان مثال می توان به سرترالین و فلوکستین اشاره کرد.
• داروهای ضد روان پریشی می توانند رفتار خشونت آمیز یا پرخاشگری را تنظیم کنند. به عنوان مثال می توان به ریسپریدون و کوتیاپین اشاره کرد.
• تثبیت کننده های خلقی به مدیریت تغییرات شدید در خلق و خو یا رفتار کمک می کنند، به عنوان مثال لیتیوم و کاربامازپین.