به طور کلی در سال های اخیر، در اکثر جوامع و همچنین کشور ما، میانگین سن ازدواج در زنان و مردان افزایش یافته است. علت این امر، تغییر نگرش جوانان و خانواده ها نسبت به ازدواج می باشد.
متاسفانه امروزه با توجه به شرایط جامعه و مشکلات اقتصادی سن ازدواج بالا رفته است، چرا که اداره یک زندگی و تامین مخارج کار بسیار مشکلی بوده و نیازمند ثبات مالی و اخلاقی است. به طور کلی می توان گفت که بهترین سن برای ازدواج در دختران بین 25 تا 35 سالگی و برای پسران بین 30 تا 40 سالگی می باشد.
در واقع دیدگاه اغلب افراد در خصوص بهترین سن ازدواج به ویژه خانم ها، بسیار تغییر کرده است. به طور کلی می توان گفت که ازدواج برای هر دختر و پسری یک امر غریزی و فطری بوده که هر زمان این غریزه و فطرت از جهات مختلفی مانند رشد سنی، عقلی و اجتماعی بیدار شده و دختر و پسر نیاز به ازدواج را در خود احساس کنند، زمان ازدواج فرا رسیده است. نیاز به ازدواج اغلب پس از سن بلوغ شرعی دختر و پسر رخ می دهد اما نکته مهم این است که زمان پیدایش این نیاز در افراد مختلف، متفاوت می باشد. بنابراین بهترین سن برای ازدواج، نسبی و متفاوت است و بلوغ جسمی و بلوغ عقلی لازمه هر ازدواجی می باشد.
بهترین سن ازدواج چه زمانی است؟
بعضی افراد از روی سن به این سوال پاسخ می دهند و تعیین می کنند که وقت ازدواج فرد رسیده یا نه. در واقع فاکتور نشان دهنده جهت آمادگی فرد برای ازدواج سن او می باشد. این طرز فکری است در گذشته بسیار رایج و متداول بوده، اما خوشبختانه، امروزه مطالعات عمیق و گسترده روانشناختی روی افراد مختلف صورت گرفته است، و عنوان می کنند که روحیات دختر و پسر نقش مهمتری در زمینه ازدواج دارد.
در واقع سن مناسب ازدواج، براساس مجموعه ای از فاکتورهای لازم برای ازدواج می باشد. فرد جهت رسیدن به بهترین سن برای ازدواج اما باید به شناخت و خود آگاهی رسیده و معیارهای خود را برای ازدواج تعیین نماید.
ازدواج یک پیوند مقدس بین دو شخص است که نسبت به یکدیگر تفاوت داشته و در آن مسئولیت های زیادی باید پذیرفته شود. جوانان باید در صورتی ازدواج کنند که بتوانند از پس این مسئولیت ها برآیند. علاقه پسر به دختر و بالعکس به تنهایی جهت تشکیل خانواده کافی نیست و طرفین باید نسبت به حقوق یکدیگر و مسئولیت های پیش رو، آگاهی کامل داشته باشند.
بهترین سن برای ازدواج از نظر قانونی و روانشناسی متفاوت است. حداقل سنی که در ایران برای ازدواج قانونی لحاظ شده است، برای دختران ۱۳ سال تمام و برای پسران ۱۵ سال تمام می باشد. بنابراین چنانچه سن دختر کمتر بوده و قصد ازدواج داشته باشد، رضایت ولی و حکم مجوز از دادگاه برای این نوع ازدواج ضروری است. اما توجه به این نکته بسیار حائز اهمیت می باشد که صرفا بلوغ جنسی برای ازدواج کافی نیست و گاهی این ازدواج ها منجر به طلاق می شوند. دختر و پسر باید برای ازدواج به بلوغ عاطفی، هیجانی و روانی نیز برسند. منظور از بلوغ روانی، تغییر نگاه فرد نسبت به زندگی است. فردی که به بلوغ عاطفی، هیجانی و اجتماعی رسیده باشد ویژگی های خاصی داشته که می توان به این موارد اشاره کرد:
- توانمند و پخته بودن
- رسیدن به خودباوری
- استقلال یا تلاش کردن برای مستقل بودن
- توانایی درک جنس مخالف و انسان های دیگر
- ترسو و لجباز نبودن
- تلاش گر، پر انرژی و دارای خلق متعادل
- داشتن اعتماد به نفس
- توانایی ترک عادت های غلط و تغییر رفتار
- سازگاری با مشکلات و تغییرات
- کنترل صحیح احساسات و هیجانات
- آینده نگر و هدفمند بودن
- توانایی مدیریت خود و خانواده
- مسئولیت پذیر بودن
- توانایی تامین نیازهای مالی، علمی و بهداشتی خانواده
به دلیل آنکه تشخیص بلوغ روانی و اجتماعی در افراد کار ساده و راحتی نمی باشد، تعیین وقت مشاوره فردی و کمک گرفتن از روانشناس مجرب می تواند بسیار کمک کننده باشد تا فرد نسبت به شناخت خود و شرایطش آگاهانه تر عمل کند و ازدواج موفق تری داشته باشد.
با توجه به رشد جوامع بشری و تغییرات زیادی که در طول این سال ها با آن روبه‌رو بوده اند، بهترین سن برای ازدواج هم از نظر روانشانی مانند سایر موارد دچار تحولاتی شده است. اکثر جوامع معتقدند که امروزه بهترین سن برای ازدواج، برای دختران ۲۵ سال و برای پسران ۲۷ سال می باشد. اما با این حال نمی‌توان طبق یک نظریه کلی، برای ازدواج همه افراد تصمیم گرفت. سن ازدواج قابل محاسبه نیست و نمی توان آن را برای همه دختران و پسران تجویز کرد.
هر دختر یا پسری باید با توجه به شرایط جسمی و روحی خود، موقعیت تحصیلی، شرایط خانوادگی، مالی و سلامت روانیش، برای ازدواج تصمیم گرفته تا در آینده دچار مشکلات پس از ازدواج و یا طلاق نگردد. لازم به ذکر است که مشاوره پیش از ازدواج و مشاوره زوج درمانی می توانند به داشتن یک انتخاب و ازدواج صحیح کمک کنند تا شخص پس از ازدواج زندگی آرام‌تری داشته و با مشکلات کمتری مواجه شود.
