اختلال شخصیت مرزی (Borderline personality disorder :BPD) یک وضعیت روانی است که با نوسانات شدید خلق و خو، بی ثباتی در روابط بین فردی و تکانشگری مشخص می شود. این بیماری روانی به شدت بر توانایی فرد در مدیریت احساسات خود تأثیر می گذارد.
علل اختلال شخصیت مرزی
از دست دادن کنترل عاطفی می تواند تکانشگری را افزایش دهد، بر احساس فرد نسبت به خود و بر روابط آن ها با دیگران تأثیر منفی بگذارد. خوشبختانه درمان های مؤثری در دسترس هستند که می‌توانند به افراد در مدیریت علائم اختلال شخصیت مرزی کمک کنند.
افراد مبتلا به BPD ترس شدیدی از رها شدن داشته و در تنظیم احساسات خود به ویژه خشم مشکل دارند. آن ها همچنین تمایل به نشان دادن رفتارهای تکانشی و خطرناک، مانند رانندگی بی احتیاط و تهدید به خودآزاری دارند. همه این رفتارها حفظ روابط را برای آن ها دشوار می کند. بسیاری از افرادی که با اختلال شخصیت مرزی زندگی می کنند نمی دانند که به آن مبتلا هستند و ممکن است متوجه نباشند که راه سالم تری برای رفتار و ارتباط با دیگران وجود دارد.
علائم اختلال شخصیت مرزی
علائم و نشانه های اختلال شخصیت مرزی معمولاً در اواخر سال های نوجوانی یا اوایل بزرگسالی ظاهر می شوند. یک رویداد نگران کننده یا تجربه استرس زا می تواند علائم را تحریک یا آن ها را بدتر کند. با گذشت زمان، علائم معمولا کاهش می یابد و ممکن است به طور کامل از بین بروند.
علائم می تواند از قابل کنترل تا بسیار شدید متغیر بوده و می تواند شامل هر ترکیبی از موارد زیر باشد:
ترس از رها شدن
برای افراد مبتلا به BPD معمول است که از تنهایی احساس ناراحتی کنند. وقتی افراد مبتلا به BPD احساس می کنند که رها شده یا مورد بی توجهی قرار گرفته اند، احساس ترس یا خشم شدید می کنند. آن ها ممکن است محل اختفای عزیزان خود را ردیابی کنند یا قبل از اینکه خیلی به افراد نزدیک شوند، از آن ها دور بمانند تا از طرد شدن جلوگیری کنند.
روابط ناپایدار و متشنج
افراد مبتلا به BPD حفظ روابط شخصی سالم را چالش برانگیز می دانند زیرا تمایل دارند دیدگاه خود را نسبت به دیگران به طور ناگهانی و چشمگیر تغییر دهند. دوستی، ازدواج و روابط آن ها با اعضای خانواده اغلب آشفته و بی ثبات است.
self-image یا احساس ناپایدار از خود
افراد مبتلا به BPD اغلب از خود تصوری مخدوش یا نامشخص دارند و اغلب احساس گناه یا شرم داشته و خود را «بد» می بینند. آن ها همچنین ممکن است به طور ناگهانی و چشمگیری تصویر خود را تغییر دهند که با تغییر ناگهانی اهداف، نظرات، شغل یا دوستان خود نشان داده می شود. آن ها همچنین تمایل دارند پیشرفت خود را خراب کنند. به عنوان مثال، ممکن است عمداً در یک آزمون مردود شوند، روابط خود را خراب کنند یا از یک شغل خارج شوند.
تغییرات سریع خلق و خو
افراد مبتلا به BPD ممکن است تغییرات ناگهانی را در احساس خود نسبت به دیگران، خود و دنیای اطراف خود تجربه کنند. احساسات غیرمنطقی از جمله عصبانیت غیرقابل کنترل، ترس، اضطراب، نفرت، غم و عشق، به طور مکرر و ناگهانی تغییر می کنند. این نوسانات معمولاً فقط چند ساعت و به ندرت بیشتر از چند روز طول می کشد.
رفتار تکانشی و خطرناک
رانندگی بی پروا، دعوا، قمار، مصرف مواد، پرخوری و یا فعالیت جنسی محافظت نشده و ناامن در میان افراد مبتلا به BPD رایج است.
خودآزاری مکرر یا فکر به خودکشی
افراد مبتلا به BPD ممکن است خود را بریده، بسوزانند یا صدمه بزنند (خودآزاری) یا تهدید به انجام این کار کنند. آن ها همچنین ممکن است افکار خودکشی داشته باشند. این اعمال خود ویرانگر معمولاً با طرد شدن، رها شدن احتمالی یا ناامیدی از یک مسئله یا عاشقی آغاز می شود.
احساس پوچی دائمی
بسیاری از افراد مبتلا به BPD احساس غمگینی، بی حوصلگی، برآورده نشدن یا «خالی بودن» می کنند. احساس بی ارزشی و نفرت از خود در این افراد نیز رایج است.
مسائل مربوط به مدیریت خشم
افراد مبتلا به BPD در کنترل خشم خود مشکل دارند و اغلب به شدت عصبانی می شوند. آن ها ممکن است خشم خود را با کنایه های گزنده، تلخی یا طعنه های عصبی ابراز کنند. این رفتارها اغلب با شرم و گناه همراه هستند.
افکار پارانوئید موقت
اپیزودهای تجزیه ای، افکار پارانوئید و گاهی اوقات توهم ممکن است در اثر استرس شدید، معمولاً ترس از رها شدن، ایجاد شوند. این علائم موقتی هستند و معمولا آنقدر شدید نیستند که به عنوان یک اختلال جداگانه در نظر گرفته شوند.
همه افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی مجموعه ای از این علائم را تجربه نمی کنند. شدت، فراوانی و طول مدت علائم برای هر فرد منحصر به فرد است. یک سوال مهم که در اینجا مطرح می شود این است که چه چیزی باعث اختلال شخصیت مرزی می شود؟ ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی بر این باورند که BPD ترکیبی از این عوامل است:
- سوء استفاده و آسیب های دوران کودکی: تا 70 درصد از افراد مبتلا به BPD در کودکی آزار جنسی، عاطفی یا فیزیکی را تجربه کرده اند. جدایی مادر، دلبستگی ضعیف مادر، مرزهای نامناسب خانوادگی و اختلال مصرف مواد در والدین نیز با BPD مرتبط است.
- ژنتیک: مطالعات نشان می دهد که اختلال شخصیت مرزی در خانواده ها دیده می شود. اگر سابقه خانوادگی BPD دارید، به احتمال زیاد ممکن است به این بیماری مبتلا شوید.
- تغییرات مغزی: در افراد مبتلا به BPD، بخش هایی از مغز که احساسات و رفتار را کنترل می کند، به درستی ارتباط برقرار نمی کند. این مشکلات بر نحوه عملکرد مغز آن ها تأثیر می گذارد و منجر به بروز این بیماری می گردد.
